Elektrisch & elektronisch afval

Alle apparaten die afhankelijk zijn van elektrische stroom of elektromagnetische velden (met een stekker of op batterijen) en hun toebehoren vallen onder de AEEA. Deze omvat:

• warmte-uitwisselingsapparatuur (bv. warmtepompen en klimaatregelingsapparaten);
• televisie- en computerschermen en -monitoren, en apparatuur met schermen van meer dan 100 cm²;
• lampen;
• klein elektro (alle buitenafmetingen kleiner dan of gelijk aan 50 cm) zoals haardrogers, scheerapparaten, keukenapparatuur (microgolfovens, broodroosters, waterkokers, …), huishoudelijke apparaten (strijkijzers, stofzuigers …), wekkers, klokken, hifi-installaties, radio’s, walkmans, videorecorders, camera’s, elektrisch tuin- en doe-het-zelfgereedschap;
• groot elektro (ten minste één van de buitenafmetingen is groter dan 50 cm): vaatwasmachines, wasmachines, droogtrommels, elektrische ovens, koelkasten, diepvriezers, …;
• kleine computer- en telecommunicatieapparatuur (alle buitenafmetingen kleiner dan of gelijk aan 50 cm) zoals faxapparaten, telefoons, gsm’s, alle computeraccessoires en randapparatuur, … 

De AEEA-voorschriften zijn echter niet van toepassing op 10 groepen producten, waaronder apparatuur die is ontworpen om de ruimte ingestuurd te worden, vervoermiddelen voor personen of goederen, apparatuur die is ontworpen voor onderzoeks- en ontwikkelingsdoeleinden, medische hulpmiddelen (ook voor in-vitrodiagnostiek), wanneer deze hulpmiddelen naar verwachting vóór het einde van hun levensduur infectieus zijn, actieve implanteerbare medische hulpmiddelen, vaste installaties die in gebouwen zijn geïntegreerd (zoals grote boilers), …

Aangezien ze onder de terugnameplicht vallen, kunnen ze worden teruggenomen:

• bij aankoop in een winkel of bij levering door uw leverancier
• door een erkende operator in de sociale economie om ze een tweede leven te geven, zoals de leden van de federatie Ressources of door Brusselse operatoren actief in herbestemming, zoals just electronic, circular Brussels,a Smart World;
• door een door Recupel erkende inzamelaar of recycleerder (met name via de dienst Recupel Pick-up, die de oude elektr(on)ische apparaten van uw organisatie gratis ophaalt en recycleert).

Als winkel of bedrijf kunt u ook een Recupel-recyclagepunt worden (klein elektro/lampen/telecom). U krijgt dan inzamelmateriaal en regelmatige ophalingen.

Verleng de levensduur van uw apparaten. Sinds enkele jaren bieden verschillende Brusselse bedrijven een onderhouds- en herstellingsdienst voor elektronische apparatuur aan, die de levensduur van uw computers, gsm’s en andere elektronische apparatuur kan verlengen of zelfs verdubbelen. Twee adressen van laureaten van BeCircular: iclinique en Mister Genius.

Naast de aankoop van nieuwe apparatuur die aan duurzame criteria voldoet, is er de mogelijkheid om refurbished of gereviseerde apparatuur aan te schaffen, dus tweedehandsapparatuur die door een detailhandelaar is opgeknapt. De prijzen zijn lager dan die van een gelijkwaardig nieuw toestel, terwijl de prestaties vergelijkbaar zijn. U vindt bijvoorbeeld refurbished toestellen bij de Brusselse aanbieder Just Electronic. Wat smartphones en tablets betreft, recupereert en reviseert Asmartworld smartphones en tablets en het brengt ze in een lokale refurbishingcyclus.

Als uw computerapparatuur niet meer aan uw behoeften voldoet, zijn er ook oplossingen om deze op een duurzame manier af te danken en daarbij hergebruik en revalorisatie te bevorderen. Alvorens uw materiaal naar het containerpark te brengen, doe beroep op een recuperatiecircuit. Circular.brussels recupereert afgedankt IT-materiaal en stelt deze na revisie ter beschikking voor een specifieke, kwetsbare doelgroep. Of CF2D, deze recupereert apparaten en stelt mensen tewerk die een professioneel re-integratietraject volgen voor de revisie ervan.

Om de productie van elektrisch en elektronisch afval te voorkomen, kunt u nog een stap verder gaan door uw apparaten te huren: stap over op de functionaliteitseconomie, waarbij de gebruiker alleen betaalt voor de geleverde dienst en de fabrikant eigenaar blijft van de producten.

Batterijen en accu’s zijn primaire of secundaire energiebronnen die in veel elektrische en elektronische apparaten worden gebruikt.

Een primaire batterij is een voorwerp in de vorm van staafbatterijen (zoutoplossing, alkaline en lithium) of knoopcellen, en kan slechts één keer worden gebruikt.

Een herlaadbare batterij (‘accu’) slaat elektrische energie op en geeft deze weer af. Ze kan verschillende keren worden opgeladen en is meestal ingebouwd in oplaadbare voorwerpen (mobiele telefoon, laptop, enz.).

Een batterijpack is een combinatie van batterijen die een hogere spanning of een grotere energiereserve leveren. De batterijen zijn geïntegreerd in een oplaadbaar voorwerp. De gebruikte metalen verschillen naargelang het type batterij: nikkel-cadmium (NiCd) voor draagbaar elektrisch gereedschap (boormachines, schuurmachines, schroefmachines, enz.), nikkel-metaalhydride (NiMh) in draadloze huishoudapparaten, lithium in telefoons en computers, computerapparatuur, elektronica …, en lood in startbatterijen voor auto’s, alarmsystemen en omvormers. Met de opkomst van de e-mobiliteit zijn er veel meer batterijen in omloop in auto’s en vervoermiddelen voor ‘zachte mobiliteit’.

Alle soorten batterijen (draagbaar/industrieel of van auto’s) moeten door Bebat vzw apart worden ingezameld omdat ze zeer giftige stoffen bevatten. Als u een kleine hoeveelheid gebruikte batterijen hebt, kunt u ervoor kiezen om ze naar een Bebat-inzamelpunt te brengen.

Elektrische, hybride en plug-inhybridevoertuigen (HE-voertuigen) zijn aan een stevige opmars bezig. Daardoor zijn ook steeds meer industriële batterijen in omloop. Als ervaren beheersorganisme voor afgedankte voertuigen staat Febelauto in voor de veilige inzameling, verwerking en recyclage van deze batterijen.

Sinds 1 juli 2014 moeten bedrijven hun batterijen sorteren, hetzij door een ophaling aan te vragen, hetzij door een inzamelpunt te worden.

Maar als u veel batterijen gebruikt, is het voor u gemakkelijker om een Bebat-inzamelpunt te worden, vooral voor professionals. De vzw biedt oplossingen op maat voor grote batterijgebruikers. Bovendien moeten de bedrijven met een attest kunnen bewijzen dat de batterijen correct zijn ingeleverd voor recyclage.

Fotovoltaïsche panelen, ook wel zonnepanelen genoemd, vangen de straling van de zon (hernieuwbare energie) op en zetten deze om in elektriciteit in de vorm van gelijkstroom. Door de stimulansen die het Gewest sinds enkele jaren heeft ingevoerd om de productie van groene stroom te bevorderen, bereiken vele panelen het einde van hun levensduur. Hoewel het AEEA is, moeten ze afzonderlijk worden ingezameld.

Sinds 1 januari 2020 past het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de milieubijdrage voor PV-panelen toe. Bedrijven die PV-panelen op de markt brengen, moeten zich registreren bij PV Cycle Belgium en een milieubijdrage betalen. Deze bijdrage maakt het mogelijk om de inzameling en recyclage van zonnepanelen te financieren: ze zullen dus gratis verwerkt en gerecycleerd worden.

Ze maken deel uit van de AEEA, maar moeten afzonderlijk worden verwerkt. Ze kunnen gratis worden afgegeven bij permanente inzamelpunten voor professionals of, voor grote volumes, aan huis worden opgehaald, volgens hetzelfde principe als bij Recupel: een teruggenomen paneel wanneer een nieuw wordt geïnstalleerd (1 tegen 1).

Er bestaan speciale palletten om ze op te slaan.

Let op: fotovoltaïsche cellen die gekoppeld zijn aan een voorwerp (zoals een zonnelamp) vallen onder de AEEA.

In het algemeen is de inzameling gratis, op voorwaarde dat de afgedankte fotovoltaïsche zonnepanelen geen essentiële onderdelen missen en/of geen vreemd afval bevatten. Indien niet aan deze voorwaarde wordt voldaan, kan het inzamelpunt een vergoeding aanrekenen die in verhouding staat tot het gebrek.