Gevaarlijk afval

Gevaarlijke afvalstoffen zijn wettelijk vastgelegd: ze worden aangeduid met een sterretje in de lijst van afvalstoffen en gevaarlijke afvalstoffen (zie ‘Tools’ hieronder). De technische fiche van de producten vermeldt of het product gevaarlijke eigenschappen bezit en op de verpakking is een logo aangebracht waarmee u ze gemakkelijk kunt identificeren (bijtend, ontvlambaar, irriterend, gevaarlijk voor ecosystemen).

In bedrijven gaat het vaak om vernis- en verfresten, gloeilampen, spuitbussen, asbestafval, toners en inktpatronen, maar sinds de coronacrisis ook ontsmettingsmiddelen voor oppervlakken en hydroalcoholische gels met het pictogram ‘ontvlambaar’.

Containers die in contact zijn geweest met chemicaliën of geneesmiddelen moeten afzonderlijk worden opgeslagen en door een erkende inzamelaar van gevaarlijk afval worden verwijderd.

Het moet per product gescheiden worden opgeslagen in speciale en verluchte kasten of opslagruimten. Opgelet: voor de opslag van grote hoeveelheden is een milieuvergunning vereist. De ophaling ervan gebeurt door een inzamelaar van gevaarlijk afval (erkende inzamelaar), met uitzondering van individueel vervoer tot maximaal 500 kg naar een verwerkingscentrum.

Uw afvalinzamelaar kan u helpen uw gevaarlijk afval te sorteren en op te slaan dankzij zijn chemici. In het algemeen komen deze voor de ‘grote’ producenten van dit soort afval ter plaatse om de sortering van het afval vóór de inzameling te valideren.

Vermeld op de deur van het lokaal dat het gevaarlijk afval bevat (veiligheid – brand – brandweer).

Laat gevaarlijke producten nooit op de grond of in de afvoer terechtkomen en verbrand uw afval nooit.

Bewaar gevaarlijk afval altijd in gesloten, lekvrije containers die bestand zijn tegen het afval dat ze bevatten.

Hang een compatibiliteitslijst van gevaarlijke afvalstoffen met hun kenmerkende pictogram in de afvalruimte.

Onverenigbare vloeibare gevaarlijke stoffen worden in aparte containers opgeslagen.

Plaats een geschikt brandblusapparaat in de buurt van de opslagzones.

Er moet een register van dat afval worden bijgehouden. Dat register bevat alle traceerbaarheidsdocumenten. Het moet 5 jaar worden bewaard.

Vervallen en ongebruikte geneesmiddelen zijn niet als andere producten en het afval is dus ook geen afval als ander afval. Ze kunnen een gevaar voor de volksgezondheid en het milieu vormen wanneer ze met het gewone huishoudelijke afval worden verwijderd. Daarom moeten ze op een geschikte manier worden ingezameld en vernietigd.

U moet ze zonder hun kartonnen verpakking naar een apotheek brengen. De bijsluiters en kartonnen verpakkingen moeten worden gesorteerd en weggegooid in de papierbak.

Als u de geneesmiddelen die u binnenbrengt niet correct hebt gesorteerd, is de apotheker niet verplicht ze terug te nemen. Het is dus cruciaal dat u deze vervallen of ongebruikte geneesmiddelen van hun kartonnen verpakking en bijsluiters ontdoet voordat u ze binnenbrengt.

De apotheker kan geen producten terugnemen die geen geneesmiddelen zijn. Hieronder vallen bijvoorbeeld chemicaliën, cosmetica, voedingssupplementen of babyvoeding, enz.

Gooi vervallen geneesmiddelen niet in de vuilnisbak, laat staan in het toilet. Anders kunnen ze via het afvalwater en de riolering in rivieren terechtkomen, met alle schadelijke gevolgen van dien voor het waterleven. Van residuen van pijnstillers is bijvoorbeeld bekend dat ze de lever en de nieren van vissen aantasten, en residuen van andere geneesmiddelen veroorzaken giftige blauwalgengroei.

Ziekenhuizen, laboratoria, rusthuizen, medische praktijken (inclusief dierenartsen) maar ook onderwijscentra, tatoeëerders of verzorgingscentra kunnen heel wat ‘medische’ afvalstoffen produceren:

• bloed en bloedderivaten, kompressen, gebruikt verband, naalden;
• anatomisch afval;
• afval met cytotoxische en cytostatische eigenschappen;
• besmettelijk risico-afval, d.w.z. afval dat ziekteverwekkers bevat die bij mensen of dieren ziekten kunnen veroorzaken en die niet tot de flora van mens of dier behoren.

Afvalstoffen die besmettelijk kunnen zijn, moeten apart worden ingezameld en afgevoerd door een erkende inzamelaar (inzamelaar die in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gevaarlijke afvalstoffen mag inzamelen). Daarna wordt het bij hoge temperatuur verbrand.

Dit afval moet in speciaal ontworpen beveiligde contenairs worden geplaatst. Dit zijn de verschillende soorten containers die u kunt gebruiken:

• Harde, ondoorzichtige, waterdichte kunststoffen
• Plastic zak versterkt met secundaire verpakking (karton voor eenmalig gebruik of herbruikbare, ondoorzichtige, lekvrije container)
• Containers beschermd tegen schokken, scheuren, scherpe voorwerpen

In afwachting van de ophaling door de erkende ophaler moeten uw gevaarlijke afvalstoffen gescheiden worden opgeslagen volgens de volgende verplichtingen:

• De containers worden gescheiden ingezameld en opgeslagen, in een speciaal daarvoor bestemde ruimte waartoe onbevoegden geen toegang hebben;
• Deze ruimte is zelfsluitend;
• De externe verpakking is identificeerbaar en bevat de gegevens van de afvalproducent;
• Het logo “besmettelijk risico” staat voluit in beide talen op de containers of dozen;
• Het symbool “biologisch gevaar” is aangebracht op de toegangsdeur van de opslagruimte.

Bij opslag van meer dan 1m² gevaarlijk afval uit de gezondheidszorg:

• Noodzaak van een vergunning (rubriek 79-1);
• Noodzaak om een afvalpreventie- en beheersplan (PPGD) op te stellen met een welomschreven inhoud en een jaarlijkse bijwerking;
• Aanwijzing van een persoon die verantwoordelijk is voor het beheer van het zorgafval en die een passende opleiding moet volgen;
• Opleiding van personeel: bijhouden van gegevens over opleiding en aanwezigheid op het gebied van afvalbeheer + jaarlijkse updates.

Zoals voor andere soorten gevaarlijk afval moet een register van deze afvalstoffen worden bijgehouden, dat gedurende minstens vijf jaar moet worden bewaard.

Naalden worden na gebruik zonder verdere behandeling (“recapping”) in de naaldcontainer verwijderd. De naalden worden niet met de hand van de spuit gescheiden, maar met behulp van mechanisch gereedschap, waarvoor speciale inkepingen in de naaldencontainer zijn aangebracht. Die container moet zich in de onmiddellijke nabijheid van de ingrepen bevinden.

Het is nu mogelijk om een deel van het gevaarlijk afval uit de gezondheidszorg te desinfecteren. Deze kunnen dan worden verpakt, gerecycled of behandeld als niet-gevaarlijk afval. Behandeling door ontsmetting moet ervoor zorgen dat het afval :

• niet meer besmettelijk is en ;
• niet meer herkenbaar is. Naast desinfectie moet u het afval ook versnipperen.

Gevaarlijk hout omvat alle geïmpregneerd, verontreinigd en/of gevaarlijk houtafval. Het is afkomstig uit specifieke sectoren: elektriciteitspalen, dwarsliggers voor spoorwegen, geïmpregneerd hout voor de bouw, enz.

Dit hout kan niet worden gerecycleerd. U moet het afzonderlijk stockeren en laten ophalen door een inzamelaar die gemachtigd is om gevaarlijk afval op te halen.

Dit hout is bestemd voor energieterugwinning.

Sla uw gevaarlijk hout op in een schone en goed verluchte opslagplaats, en voorzie altijd een aangepaste brandblusser in de opslagzone.

Afvalolie omvat gebruikte olie voor het verversen van de olie in motorvoertuigen, maar ook smeerolie voor machines, emulsies (mengsels van vet en water), enz.

De volgende regel bepaalt of het om huishoudelijke of professionele olie gaat:

• Huishoudelijke olie: alle motorolie in een recipiënt ≤ 25 kg
• Professionele olie: alle andere olie die afvalolie oplevert

Bedrijven moeten hun afvalolie laten ophalen door een erkende inzamelaar, behalve als het gaat om een kleine hoeveelheid van minder dan 25 kg, die ze naar een containerpark kunnen brengen.

Deze olie moet worden ingezameld door een inzamelaar voor gevaarlijk afval. Afzonderlijke opslag in goedgekeurde containers is vereist. U kunt een beroep doen op de diensten van de inzamelaars van Valorlub. In het geval van kleine jaarlijkse hoeveelheden kunt u een vergoeding krijgen.

Giet gebruikte olie niet in de riolering of in de bodem.

Meng gebruikte olie niet met bijvoorbeeld PCB’s, water, oplosmiddelen, schoonmaakmiddelen, plantaardige of dierlijke oliën, detergenten, remvloeistoffen, brandstoffen of ander afval.

Het verbranden of opwarmen van gebruikte olie in een ketel, houtkachel of andere installatie is ten strengste verboden. Afvalolie is een gevaarlijke afvalstof. Bij de verbranding ervan komt een groot aantal stoffen vrij die giftig zijn voor mens en milieu.

Zie pagina elektrisch en elektronisch afval